De rol van 'de ander'

Een trekkersveldje op een camping herken je van verre. Kleine tenten, fietsen of rugzak ernaast en vooral een bepaald type mens. Zou je een tijdje observeren, dan valt een lichte teruggetrokkenheid op. Efficiënte, gefocuste en nonverbale handelingen tijdens koken, tent opzetten of opruimen, maar verder elk oogcontact mijdend met overige campers - zeker als dat 'anderen' zijn zoals auto of caravan campers.

Solofietsers zijn er het beste in. Focussen op 'hun eigen'. Fietsende stellen komen hier direct na. Hoe minder woorden, hoe ouder het stel. Doorgaans.

Een klein verschil bestaat tussen fietsers onderling. Er wordt bijvoorbeeld wel geknikt bij aankomst, misschien zelfs een glimlach van herkenning, maar daarna raakt ieder weer in zichzelf verzonken.

Dat bevalt mij opzich wel. Het 'in zichzelf' virus heeft ook bij mij toegeslagen en ik voel me redelijk a-communicatief. Lekker, na een heel studiejaar lesgeven waarin het om veel communicatie draait met studenten en collega's.

Ik kan niet precies verklaren waar dat terugtrekken aan ligt. Lekengok zou zijn dat je de hele dag volkomen eigen beslissingen moet nemen. Wanneer lunch, wel/niet omwegje voor bijzonder punt, waar kamperen, waar de tent... Dan vervalt de directe noodzaak tot communicatie met anderen. Het is wel even lekker rustig en ook de afwezigheid van wifi en vandaag zelfs helemaal telefoonbereik vallen in die categorie.

Het is in zekere zin dus 'helaas' onvermijdelijk dat andere mensen toch inbreken in die cocon. En dan komen er toch momenten die - achteraf - erg goed doen. Ook solofietsers blijven tenslotte mensen. En leert de studie psychologie niet op dag 1 al dat het 'tot een groep willen horen' noodzakelijk is voor overleven? Mensen die geen contact kunnen maken noemen we zelfs afwijkend en autistisch.

Dus wat gebeurt er dan bijvoorbeeld... Ik fiets de camping op en zoek een plek aan het riviertje in de huidige bloedhitte van 31c. Drie mannen en twee jongens hebben een eettafel in de schaduw staan en bekijken mij en mijn aantreden met belangstelling. 'Hé!' klinkt een roep. Ik negeer, mij iets teveel mannen. 'Un Pernod froid?' wordt er geroepen. Ik zwicht, tóch weer vooroordeel tegen het groepje, en even later sta ik met een ijskoude beker vól. 'Zo', zegt duidelijk het alfa mannetje die naar mijn benen blijft kijken, 'een beter moraal nu!' en verrek: ik voel me inderdaad beter door de ontvangst. En veilig, want onder de persoonlijke bescherming van het alfa mannetje van deze camping die iedereen kent en alles weet. Blijkt tijdens dat ene glas.

Ook kom ik regelmatig vakantiefietsers tegen vanuit de tegengestelde richting. Altijd is dat van verre een opgeheven hand maar vandaag waren er twee mannen die toeriepen 'goed bezig!' Daar raak ik van ontroerd. Of de halfbejaarde vmbo filosofiedocent Sjoerd die met een biertje in de hand komt kijken naar mijn kampement en een koud biertje aanbiedt. Astrid, medewerker van AH die letterlijk de AH in Vaals uit komt rennen als ik op het punt sta te vertrekken, om te vragen naar mijn bedoelingen en dan haar wens uitspreekt zélf een keer te gaan. We raken blij en geïnspireerd door elkaar.

Maar er zijn zulke tegenstellingen! Onderweg naar Maastricht ergens in Brabant twee jongentjes die eerst riepen 'moet je die fiets zien!' gevolgd door 'wat een oude'. Waarbij ik er hier en nu nadrukkelijk voor kies om te veronderstellen dat dat over mijn nu 6 jaar oude reisfiets gaat. Of mensen die beduidend ouder zijn dan ik met mijn 39 jaar en me blijven aanspreken met "u" ondanks dat het andersom zou moeten zijn...
L'enfer, c'est les autres....

In het mooiste geval gebeurt het dat je iemand ontmoet die om je cocon heen loopt en via de achterdeur binnenkomt. Zo iemand was TU masterstudent Bouwkunde Mart. Op een simpele drieversnellingsfiets en teenslippers een bijzondere eend in de fietsers-bijt met al hun mooie spullen. Hoe we aan de praat raakten weet ik niet meer maar we hebben het over sterren, constructies en materialen, filosofie, psychologie, relaties en kippen gehad op een manier die ons via elkaar verrijkte. 'je kunt mij geen ergere pijn doen dan dat ik iemand anders pijn moet doen' waren woorden die mijn ziel binnenkwamen. Na twee dagen optrekken met elkaar en tot in het donker doorpraten was ik echter toe aan een rustdag en ging hij verder. En dat was goed, hoewel ik hem wel mis.

Kortom, mensen zijn onvermijdelijk. De camino naar santiago heeft het zelfs als aandachtspunt: maak er niet zozeer alleen een 'randonnée' van, maar schenk aandacht aan elk klein contact. En niet alleen als je mensen nódig hebt zoals voor een vraag of bij een kassa.

Ik weet het... Maar het is soms zo'n klus...

Vlak voor ik dit blog wil eindigen gebeurt er dit. Ik typ op het stoepterras van dorpscafé l'Arlequin en een jongedame in korte strakke broek wiegt voorbij. Ze groet ook mij met 'bonjour!' net als de rest op het terras.

Ik word gekend! Met haar zal het niet over sterren gaan in een gesprek vermoed ik. Maar wat sprankelt ze haar frisheid af op míj...

Ik besta! Ik besta!

...maar hoe komt het dan dat ik me toch alleen voel...?